معرفی بوشهر

وشهر

50°50′14″E28°57′27″N / ۵۰٫۸۳۷۱°شرقی°۲۸٫۹۵۷۶شمالی / 50.8371;28.9576
نمای هوایی بوشهر، سال ۱۹۷۳
اطلاعات کلی
کشور     Flag of Iran.svg ایران
استان     بوشهر
شهرستان     بوشهر
بخش     مرکزی
نام(های) قدیمی     ابوشهر-لیان-ریشهر
مردم
جمعیت     ۱۶۹٬۹۶۶
رشد جمعیت     ۱٫۴ درصد
تراکم جمعیت     ۳۶٫۹ نفر نفر بر کیلومتر مربع
زبان‌ گفتاری     فارسی
مذهب     شیعه
جغرافیای طبیعی
مساحت     ۹۸۴٫۵ کلیومتر مربع
ارتفاع از سطح دریا     ۰
آب‌وهوا
میانگین دمای سالانه     ۲۵٫۷
میانگین بارش سالانه     ۲۲۰ میلیمتر
روزهای یخبندان سالانه     ۰
اطلاعات شهری
شهردار     فضل الله توسلی[۱]
ره‌آورد     ماهی, کالا
پیش‌شماره تلفنی     ۰۷۷۱
وبگاه     http://www.bushehrcity.ir/
بندر بوشهر مرکز استان بوشهر از استان‌های ایران است. این شهر همچنین مرکز شهرستان بوشهر نیز می‌باشد. جمعیت این شهر بر پایه آمار سرشماری سال ۸۵ برابر با ۱۶۱٬۶۷۴ نفر است.[۲]

بیشتر مردم بوشهر به زبان فارسی (لهجه‌های گوناگون محلی از زبان فارسی) تکلم می‌کنند و اقلیت‌هایی از مردم استان هم متکلم به زبان‌های لری و ترکی قشقایی و عربی و... هستند بندر امروزی بوشهر را نادرشاه افشار در ۱۷۳۶ میلادی رونق دوباره بخشید. نام این محل پیش از آن ریشهر بود. خود نام بوشهر پیشینه‌ای دیرینه دارد.البته شکوه بوشهر راباید درزمان عیلامیان جست.

بندر بوشهر بین ۲۸ درجه و۵۹ دقیقه و۳۰ ثانیه عرض شمالی و ۵۰ درجه و۵۱ دقیقه و ۱۵ ثانیه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ قرار دارد.
فهرست مندرجات


    * ۱ پیشینه
    * ۲ نام‌های سرزمین بوشهر
    * ۳ محلات
    * ۴ ساکنان کنونی
    * ۵ نشریه‌های بوشهر
    * ۶ تاریخ
    * ۷ موزه‌ها
    

 پیشینه

دیرینگی بافت تاریخی بوشهر، به دورهٔ حکومت نادرشاه افشار برمی‌گردد که در آن هنگام با تأسیس پایگاه دریایی نادرشاه در خور شرقی بوشهر موسوم به خور نادری، بندر بوشهر از یک‌روستای کوچک ماهیگیری (۱) به یک بندر مهم تبدیل گردید. مادام دیولافوا در سفر اول خود به بوشهر به کشتی‌هایی اشاره می‌کند که به احتمال قوی بازماندهٔ کشتی‌های نادرشاه‌بوده‌اند (۲). از آن تاریخ رونق و آبادانی آن ادامه یافت و در دورهٔ زندیه به دلیل نزدیکی به پایتخت ایران در شیراز اهمیت این بندر دوچندان شد. بافت قدیم بوشهر از شرق، شمال و سمت‌مغرب به دریا محدود است و از جنوب به خیابان لیان فعلی محدود است. در گذشته یعنی در سال ۱۲۷۱ هـ.ق در محل خیابان لیان، حصار شهر با تعداد پانزده باروی نظامی مستقر بوده ودروازهٔ اصلی شهر در محل میدان انقلاب فعلی قرار داشته که هنوز هم در فرهنگ و عرف بومیان بوشهر به نام دروازه مشهور است‌. (۳) / (۴)

در آن ایام در داخل محدودهٔ شهر بوشهر ساختمان‌های مردم دو، سه و حتی چهار طبقه بوده که از سنگ‌های فسیلی و ملاط گچ و ساروج و بعضا کاه و گل و پوشش تیر چندل ساخته شده ودرب و پنجره‌های آن نیز از جنس چوب ساج بوده که در برابر موریانه و رطوبت کاملاً مقاوم بوده‌اند و احداث خانه‌های کپری و غیر استاندارد در داخل محدودهٔ شهر ممنوع بوده است‌. (۵)

در خارج از حصار شهر بوشهر زمین‌های پست قرار داشته به طوری که در طول زمستان و به خصوص در هنگام مد آب دریا، آن جا را آب می‌گرفته و به شتل العرب یعنی شطالعرب معروف بوده و لذا مردم بوشهر با محدودیت زمین مواجه بوده‌اند و به همین دلیل ساختمان‌های خود را در طبقات و به طور عمودی گسترش می‌داده و کوچه‌ها را نیز تا حد امکان باریک انتخاب می‌کرده‌اند تا از زمین موجود حداکثر استفاده به عمل آید.(۶)

اولین آبادی خارج از بوشهر، روستای سنگی و جفره بوده که هم اکنون به محلاتی از شهر بوشهر فعلی تبدیل شده‌اند.

جبههٔ ساحلی بافت قدیم بوشهر در سال ۱۳۷۸ تحت شمارهٔ ۲۳۶۰ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است‌.

برادلی برت، در سفرنامهٔ خود به نام خلیج فارس تا دریای خزر، از طریق ایران که در سال ۱۹۰۹ در لندن منتشر شده، بوشهر را شهر دریاها یا شهری دریایی نامیده و ارتباط میان بوشهر ودریا را یک ارتباط منحصر به فرد و بی‌نظیر توصیف کرده است‌: اگر شهری را بتوان دریایی نامید، به درستی که آن شهر، بندر بوشهر است‌. او در جایی دیگر می‌گوید: در کنارهٔ دریا، امواج، دیوار ساحلی شهر (بوشهر) را غرش کنان درهم می‌کوبد، گویی که در آن جا هنگامه‌ای به پا شده است‌....

منظرهٔ شهر آمیزه‌ای از رنگ‌های سفید، زرد و قهوه‌ای است، درست به یاقوتی ارغوانی می‌ماند که آن را در دریایی از نقره کار گذاشته باشند. دم به دم که (از راه دریا) به بوشهر نزدیک‌تر می‌شوی، ... چنان در می‌یابی که بوشهر میان دریا و اشعهٔ خورشید جلوه‌گری می‌کند.(۷)

بافت زیبای شهر بوشهر از حدود هفتاد سال پیش یعنی پس از جنگ جهانی اول رونق خود را از دست داده و مصالح مورد نیاز آن که از آفریقا و هند تأمین می‌شده کم‌تر در دسترس بوده وساکنین اصلی شهر شروع به ترک آن و مهاجرت به سایر نقاط کشور کرده‌اند. پس از جنگ دوم جهانی این مسئله شدت گرفته و پس از انقلاب اسلامی نیز با تخریب بیش از یک چهارم این‌بافت توسط ادارهٔ بندر سیر صعودی این مهاجرت و تخریب شدت چند برابر یافته و هم اکنون به صورت نیمه ویرانه‌ای درآمده است‌.
[ویرایش] نام‌های سرزمین بوشهر

در عصر هخامنشی از تمدنهای بزرگ در ایران تمدن لیان بوده‌است که برخی به اشتباه نام آن را از نام‌های بوشهر می‌دانند. طبق آثار کشف شده در منطقه باستانی هلیله و ریشهر نام این سرزمین ژرمانسیکا بوده‌است. همچنین در آثار باستانی شوش از این بندر نام برده شده‌است. در زمان اسکندر نام آن به موزامبری تغییر یافت.[۳]
قلعه تاریخى بوشهر (عمارت ملک)

نام دیگر اباشهر در زمان اردشیر بابکان به معنی شهر بابک و بعد از آن بوشهر به معنای شهر پایین بدلیل اختلاف سطحی که با ریشهر داشته
محلات

چهار محله قدیمی بوشهر عبارت‌اند از دهدشتی، شنبدی، کوتی و بهبهانی از دیگر محله‌های سنتی این بندر می‌توان از صلح‌آباد، جفره، بن‌مانع، شکری (بهشت صادق)، هلالی، باغ زهرا و جبری نام برد. محلات سنتی ساحلی یا قطبهای صیادی محلی که در دو قسمت شرق و غرب بوشهر قرار دارند که شامل محلات جفره (مفگه)، صلح‌آباد و جبری می‌گردد
محله‌های شهر بوشهر
دهدشتی، شنبدی، کوتی و بهبهانی، صلح‌آباد، جُفره، جفره علی‌باش، جفره ماهینی، سنگی، عاشوری، شکری (بهشت صادق)، هلالی، باغ زهرا، جبری، شغاب، کوی فرهنگیان، عالی‌آباد، ستم‌آباد، ظلم‌آباد[۱]، بهمنی، رونی، سبزآباد، پودر، جلالی، مخ بلند، دواس، تل کوتی، بن مانع، نیدی، خواجه‌ها، دستک، ریشهر، امامزاده، رایانی، سرتل، تنگک (شمالی، وسطی، جنوبی)، تنگک غریب، تنگک محمد جعفری (رئیس)، تنگک زنگنه، نیروگاه اتمی، دروازه، توحید

با توجه به اینکه در پارسی باستان حرف "ل" وجود نداشته و به جای آن از حرف "ر" استفاده می شده است لذا لیان باید ریان تلفظ میشد و این معنی ری و منسوب به ری را میداده است و مزامبریا یعنی انبار ماهی یادآور نام بندر معشور (ماهی شهر) است نه بوشهر.
 ساکنان کنونی

در حال حاضر اکثریت ساکنان شهر بوشهر، اهل همین بندر هستند.ولی در بین جمعیت غیربومی، اهالی کازرون، شیراز، آبادان، دشتستان و دشتی و تنگستان بیشترین درصد را نسبت به سایر غیربومی‌ها دارند.
 نشریه‌های بوشهر

ن • ب • و
نشریه‌های بوشهر
روزنامه‌ها     
آئینه جنوب
هفته‌نامه‌ها     
آئینه جنوب · نسیم · نصیر · پیغام · لیان · اتحاد

ماهرویان، خبر بوشهر، لیان، پیغام، شناشیر، خلیج فارس، فایز، دلوار، نسیم جنوب، صدای بوشهر، سینیز، نصیر جنوب، اتحاد جنوب، دریای جنوب، دریادلان، میثاق منتظران، دلیران تنگستان
 تاریخ
ساحل خلیج فارس، بوشهر.

۱- پیشینه تاریخی بوشهر را باید در بین ۳۰۰۰ تا ۳۵۰۰ سال پیش جستو جو کرد و بر اساس آثار گلی بدست آمده در ویرانه‌های ریشهر قدمت آن را همدوره با سلطه ایلامی‌ها بر منطقه بین النهرین(۳۵۰۰سال پیش) تخمین می‌زنند.

۲- در فاصلهٔ کمی از دروازهٔ شهر، چهار کشتی یا بهتر بگوییم چهار قایق بزرگ که از بادبان و دکل عاری هستند، از پهلو در کنار دریا افتاده‌اند، به طوری که می‌گفتند این‌ها یک دسته ازکشتی‌های دولتی بوده‌اند و چندین سال است که بر روی شن‌های ساحلی در حال پوسیدن هستند.

شاید سابق بر این، ترس و وحشتی از خشم و غضب رب‌النوع دریا نداشته و در میان دریا، با طوفان می‌جنگیده‌اند، ولی امروزه به کلی از کار افتاده‌اند. (دیولافوا - ایران، کلده و شوش‌. ص ۵۳۶)

همان‌گونه که در تصویر چاپ شده پیدا است، چهار کشتی قدیمی که در حال پوسیدن هستند، دارای طرحی غیر از طرح کلی کشتی‌های بادبان دار بومی هستند که در همان حوالی بر روی‌آب شناور و در حال استفاده هستند. این امر دلیلی است بر این که این چهار کشتی را همان مهندسان و کارشناسانی که نادر شاه از شمال ایران به بوشهر اعزام نموده ساخته‌اند و در ساخت‌کشتی‌های مذکور، از طرح خودشان استفاده کرده‌اند.

برادلی برت در سفرنامهٔ خود تحت عنوان از خلیج فارس تا دریای خزر، از طریق ایران چنین می‌نویسد: بنابراین نادرشاه دستور داد تا چوب و الوار را از جنگل‌های مازندران واقع در ۸۰۰مایلی سواحل شمالی ایران بریده، همراه با کارگران کشتی ساز به جنوب ایران حمل کنند، ضمنٹ طبق دستور نادرشاه، کشتی‌سازان مازندرانی موظف بودند به همان طریق که در ولایت‌مازندران کشتی می‌سازند، ساکنان جنوب ایران را آموزش دهند.

۳- روزنامهٔ وقایع‌اتفاقیه در شماره‌های ۲۴۱ و ۲۹۰ در مورد این دیوار اطلاعات ارزش‌مندی به شرح زیر ثبت کرده است‌:

سال ۱۲۷۱ هـ.ق‌ چون از جانب اولیای دولت قاهره به عالیجاه دریابیگی حکم شده بود که دیوار حصار شهر بوشهر را که به سمت دریاست بسازد، عالیجاه مشارالیه در دویم ماه ذیقعده، بنا و عمله بکار انداخته‌و شروع به ساختن آن جا نموده، ابتدا از برج بحری تا برج اول که جنب برج مزبور است شد، و قرار شد که به همین ردیف برج به برج دیوارش را بسازند تا به چهار برج دیوار متصل شود و تا مسلخ شهر مزبور، دیوار حصار از برج بحری الی برج اول، از قراری که بازدید کرده‌اند بعد از شالیده، تا سه ذرع ارتفاع ساخته شده‌است و آن چه ساخته‌اند در کمال خوبی و استحکام است و ازقراری که نوشته‌اند، در ماه ذیحجه بنا بوده‌است، که شروع به ساختن جان پناه نمایند و عالیجاه دریابیگی سعی و اهتمام زیاد دارد که به زودی حصار به چهار برج متصل شود. (روزنامه وقایع اتفاقیه - نمرهٔ ۲۴۱.ص‌۱۵۱۷.)

سال ۱۲۷۲ هـ.ق‌. دیگر نوشته‌اند که از پانزده بدنهٔ لب دریا که بر حسب حکم اولیای دولت علیه مقرر شده بود ساخته شود، هشت بدنهٔ آن تا این اوقات با کمال استحکام به اتمام رسیده و بدنهٔ نهم ودهم نیز در دست است که بدنهٔ نهم جا پناهش در دست و قریب به اتمام است و بدنهٔ دهم را یک ذرع از شالیده چیده بالا آورده‌اند که تا اواسط ماه ذیحجه‌الحرام تمام خواهد شد. بعد ازاتمام بدنهٔ نهم و دهم به حکم اولیای دولت قاهره، در جای باستیانی که عالیجاه عبدالله‌خان ساخته بود و حالا خراب است، باستیانی جدید ساخته می‌شود و بعد از اتمام باستیان مزبور پنج‌بدنهٔ دیگر ساخته خواهد شد. (وقایع اتفاقیه‌. نمرهٔ ۲۹۰.ص ۱۸۷۲.)

۴- جرج کرزن (George N. Curzon)، دربارهٔ این دیوار چنین می‌گوید: در جیههٔ غربی، شهر بوشهر را سابقٹ با دیوارهای بلندی که دوازده برج و بارو و دو دروازه داشت، سنگربندی کرده‌بودند.

۵... و نیز عالیجاه حسنعلی خان دریابیگی قرار داد که فقرا و غربایی که در شهر خانهٔ کپری دارند، خانه‌های خود را کنده و برده در خارج شهر که تخمینٹ پانصد قدم از بلده دور و در کناره‌ی‌دریا به سمت جنوب چهار برج واقع است، بزنند، که اهل شهر از تشویش سوختن خانه‌های مزبور، ایمن باشند و اشخاص مزبور در کارند (و) خانه‌های خود را بیرون برده و می‌برند و منظورعالیجاه مشارالیه آن است که سوای این‌ها نیز اشخاصی که خانه‌های کپری در شهر دارند، اگر در قوه دارند، خانه از سنگ و گچ و گل بسازند و خانه‌های کپری را موقوف بدارند و اگر مقدورشان‌نباشد، آن‌ها نیز خانه‌های کپری خود را از شهر کنده به همان مکان خارج شهر برده بزنند و در آن جا سکنی نمایند; روزها را به شهر آمده مشغول کسب و حرفهٔ خود باشند و شب‌ها به‌خانه‌های خود بروند که خانهٔ کپری در شهر مطلقٹ نباشد، چون اغلب اوقات این خانه‌های کپری آتش می‌گیرد و گذشته از آن باعث کثافت شهر نیز می‌شود، به این جهت می‌خواهد موقوف‌نماید. (روزنامه وقایع اتفاقیه - نمرهٔ ۲۹۰ ص ۱۸۷۲.)

۶- مکانیسم‌های سازگاری بافت قدیم بوشهر استان بوشهر
 موزه‌ها

    * موزه منطقه بوشهر موضوع: باستان شناسی، موزه مردمشناسی بوشهر، موزه دهدشتی، موزه خلیج فارس(دریانوردی)

    * موزه تاریخ طبیعی

بندر بوشهر

بنای بوشهر را به اردشیر ساسانی نسبت داده‌اند که نا اصلی آن «رام اردشیر» بود. گفته می‌شود که «رام اردشیر» به مرور زمان  به «ریشهر» تبدیل شد. به نظر می‌رسد که بوشهر تحریف شده ریشهر- همان شهر قدیمی است.

 در سال هزار و صد و پنجاه ه. ق «ابومهیری» پسر شیخ‌ناصرخان، ناخدا باشی کشتی‌های نادرشاه، طرح اصلی بوشهر را پی ریزی کرد و این شهر را مقر نیروی دریایی نادرشاه قرار داد. از این زمان به بعد بوشهر به عنوان یکی از بنادر مهم خلیج فارس مطرح شد.در زمان کریم‌خان زند بوشهر چنان اهمیت یافت که رقیب قدرتمندی برای بندر بصره شد.

این بندر در زمان اوج خود از مراکز عمده تجارت خلیج فارس به حساب می‌آمد و تجار بوشهر قسمت عمده بازرگانی خلیج فارس و اقیانوس هند را به عهده داشتند. حتی «حاج محمد شفیع» اجازه چاپ و نشر اسکناس رایج بوشهر را به دست آورد و این امتیاز تا برقراری بانک شاهی، در بوشهر به قوت خود باقی بود.

 بوشهر یکی از نخستین شهرهایی است که در آن چاپخانه چاپ سنگی‌ دایر شد و پیش از بسیاری از شهرهای مهم ایرانی، صنایع جدیدی چون یخ‌سازی و برق ایجاد شد. مردم بوشهر از اولین ایرانیانی بودند که با مجله و روزنامه آشنا شدند. روزنامه‌های زیادی در اوایل ظهور این پدیده در بوشهر چاپ و نشر می‌شد که از جمله روزنامه‌های مظفری. خلیج ایران و ندای جنوب را می‌توان نام برد.

همچنین به علت موقعیت خاص این بندر در تجارت و کسب ثروت فراوان، نمایندگی شرکت‌های خارجی و نیز کنسولگری دولت‌های بیگانه از جمله بریتانیا، آلمان و روسیه و امپراطوری عثمانی در این شهر وجود داشتند که ساختمان بعضی از آنها هنوز پابرجاست. با ایجاد راه‌آهن سراسری، امور تجاری این بندر  به خرمشهر انتقال یافت و به تدریج از رونق آن کاسته شد. بوشهر امروزی شهری توسعه یافته و نوسازی شده و یکی از شهرهای مهم ساحلی با اقتصاد دریایی و صنایع تبدیلی است.

مراکزتاریخی‌ و‌ دیدنی

 سیراف 
 ریشهر
 قلعه هلندی‌ها 
 آب انبار قوام
 خانه قاضی
 خانه رئیسعلی
 عمارت ملک
 گور دختر
 قبر ژنرال انگلیسی
 آرامگاه اصفهانی
 آرامگاه سیبویه
 معبد خدا دریا
 کلیسای مسیح مقدس
 کلیسای خارک 
ریشهر

صنایع و معادن

صنایع‌بوشهر‌به‌دو‌‌دسته‌ماشینی‌و‌دستی‌تقسیم‌می‌شوند. صنایع‌ماشینی این شهرستان‌عبارتند از: موزاییک سازی، ساخت سکوی دریایی، ساخت و تعمیر کشتی، ریسندگی و بافندگی. صنایع دستی شهرستان بندر بوشهر عبارتند از : بافت عبا، حصیر، جاجیم و گلیم و نیز ساختن ظروف گلی و سفالی. در بعضی نقاط این شهرستان به خصوص بخش حومه ذخایر نفتی قابل توجهی وجود دارد که بیش تر مورد بهره برداری قرار می گیرد،‌ هم چنین معدن سنگی در نزدیکی بوشهر قرار دارد.  

 کشاورزی و دام داری

اقتصاد‌شهرستان بوشهر بر کشاورزی و ماهی‌گیری استوار است. کشاورزی دارای اعتبار خاص بوده و با وجود عدم تنوع محصولات کشاورزی از اهمیت حیاتی برخوردار می باشد. نوع کشت آبی و آب کشاورزی بیشتر از چاه معمولی و رودخانه تامین می شود. فرآورده های کشاورزی بوشهر عبارتند از : لیمو، خرما، گندم، جو و تره بار. از نظر ماهی گیری وضع این شهرستان نسبتا خوب بوده و بعلت موقعیت ساحلی بخش های آن، ماهی گیری از مشاغل عمده و رایج اهالی و ماهی جزء صادرات بندر بوشهر بشمار می رود.  

 مشخصات جغرافیایی

شهرستان بوشهر مرکز استان بوشهر است که در طول جغرافیایی 50 درجه و 51 دقیقه و عرض جغرافیایی 28 درجه و 59 دقیقه و ارتفاع 5 متری از سطح دریا قرار دارد. بندر بوشهر بصورت شبه جزیره‌ای بر کرانه خلیج فارس است. در اطراف این شبه جزیره خورهای سلطانی، لشکری و پودر اهمیت دارد. شهرستان بوشهر از شمال و شمال خاوری به شهرستان دشتستان، از شمال باختری به شهرستان بندرگناوه، از شرق به شهرستان تنگستان و از غرب و جنوب به آب های خلیج فارس محدود است. آب و هوای بوشهر بطور کلی گرم و مرطوب است. مسیرهای دسترسی به این منطقه عبارت اند از:
ـ راه بندر بوشهر – کازرون به سمت شمال شرقی و به طول 162 کیلومتر.
ـ راه بندر بوشهر – بندر گناوه 72 کیلومتر.
ـ راه بندر بوشهر – اهرم به سمت شرق 52 کیلومتر.
ـ راه بندر بوشهر – اهرم – خورموج به طول 82 کیلومتر.
ـ‌ فرودگاه بوشهر که پروازهای داخلی در آن وجود دارد. 

وجه تسمیه و پیشینه تاریخی

به نظر می رسد که بوشهر تحریف شده ریشهر ـ همان شهر قدیمی ـ است. بنای بوشهر را به اردشیر ساسانی نسبت داده اند که نام اصلی آن ‹‹رام اردشیر›› بود. گفته می شود که ‹‹رام اردشیر›› به مرور زمان به ‹‹ریشهر›› تبدیل شد. در سال 1150 هـ. ق ‹‹ابومهیری›› پسر شیخ ناصر خان، ناخدا باشی کشتی های نادر شاه، طرح اصلی بوشهر را پی ریزی کرد و این شهر را مقر نیروی دریایی نادر شاه قرار داد. از این زمان به بعد بوشهر به عنوان یکی از بنادر مهم خلیج فارس مطرح شد. در زمان کریم خان زند بوشهر چنان اهمیت یافت که رقیب قدرتمندی برای بندر بصره در عراق شد. این بندر در زمان اوج خود از مراکز عمده تجارت خلیج فارس به حساب می آمد و تجار بوشهر قسمت عمده بازرگانی خلیج فارس و اقیانوس هند را به عهده داشتند. حتی ‹‹حاج محمد شفیع›› اجازه چاپ و نشر اسکناس رایج بوشهر را به دست آورد و این امتیاز تا برقراری بانک شاهی، در بوشهر به قوت خود باقی بود. بوشهر یکی از نخستین شهرهایی است که در آن چاپخانه چاپ سنگی دایر شد و پیش از بسیاری از شهرهای مهم ایرانی، صنایع جدیدی چون یخ سازی و برق در آن ایجاد شد. مردم بوشهر از اولین ایرانیانی بودند که با مجله و روزنامه آشنا شدند. روزنامه های زیادی دراوایل ظهور این پدیده در بوشهر چاپ و نشر می شد که از جمله روزنامه های مظفری، خلیج ایران و ندای جنوب را می توان نام برد. هم چنین به علت موقعیت خاص این بندر در تجارت و کسب ثروت فراوان، نماینده گی شرکت های خارجی و نیز کنسولگری دولت های بیگانه از جمله بریتانیا، آلمان و روسیه و امپراطوری عثمانی در این شهر وجود داشتند که ساختمان بعضی از آن ها هنوز پابرجاست. با ایجاد راه آهن سراسری، امور تجاری این بندر به خرمشهر انتقال یافت و به تدریج از رونق آن کاسته شد. بوشهر امروزی شهری توسعه یافته و نوسازی شده و یکی از شهرهای مهم ساحلی با اقتصاد دریایی و صنایع تبدیلی است.